Nội dung định luật phản xạ ánh sáng, phân loại phản xạ ánh sáng

Khi ánh sáng bắt gặp một vật cản bất kỳ sẽ xảy ra hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng. Bài viết này sẽ khai thác xoay quanh nội dung định luật phản xạ ánh sáng, giúp bạn phân biệt giữa khúc xạ và phản xạ ánh sáng. Hãy cùng tìm hiểu!

Định luật phản xạ ánh sáng là gì?

Phản xạ ánh sáng là gì?

Khi 1 ánh sáng chiếu vào vật thể bất kỳ mà bị chiếu ngược lại hoàn toàn thì hiện tượng đó được gọi là phản xạ ánh sáng.

Các vật có bề mặt sáng bóng, trơn nhẵn thì có khả năng phản xạ ánh sáng tốt hơn các vật có bề mặt xỉn màu và sần sùi / không được đánh bóng).

Trong các vật chất phổ thông hiện nay, bạc là kim loại có khả năng phản xạ tốt nhất. Đây là lý do mà các tấm gương trên máy bay được đặt một lớp kim loại bạc mỏng ở một mặt của tấm kính phẳng.

Phản xạ ánh sáng
Phản xạ ánh sáng

Phân loại phản xạ ánh sáng

Có hai loại phản xạ ánh sáng mà ta cần phân biệt chúng với nhau:

Loại 1: Phản xạ thường xuyên (phản xạ gương)

Khi chiếu một chùm ánh sáng tới song song được phản xạ lại song song theo một hướng. Nói cách khác, các tia tới vẫn chiếu song song nhau ngay cả sau khi gặp vật cản và bị phản xạ ngược lại, chỉ đi theo 1 hướng.

Hiện tượng này xuất hiện khi ánh sáng tiếp xúc các bề mặt nhẵn như: gương phẳng, các bề mặt kim loại có độ bóng cao.

Nguyên nhân hiện tượng do góc tới và góc phản xạ bằng nhau (hoặc gần bằng), nên khi một chùm tia sáng song song tiếp xúc một bề mặt nhẵn thì chỉ được phản xạ dưới dạng một chùm tia sáng song song cùng hướng.

Loại 2: Phản xạ khuếch tán

Khi một chùm ánh sáng tới song song tiếp xúc với một bề mặt và bị phản xạ theo các hướng khác nhau thì được gọi là phản xạ khuếch tán hoặc tán xạ không đều. Nói cách khác, khi chiếu 1 chùm tia tới song song vào một bề mặt, chúng bị tán xạ theo các hướng khác nhau hay vì song song như ban đầu.

Hiện tượng này thường bắt gặp khi ánh sáng chiếu lên các bề mặt gồ ghề như: giấy, bìa cứng, phấn, bàn, ghế, tường hoặc các kim loại có bề mặt sần sùi.

Nguyên nhân vì góc tới và góc phản xạ không bằng nhau, các tia sáng song song rơi trên một bề mặt gồ ghề sẽ đi theo các hướng khác nhau.

Phân loại phản xạ ánh sáng
Phân loại phản xạ ánh sáng

Phân biệt khúc xạ ánh sáng với phản xạ ánh sáng

– Hiện tượng phản xạ:

  • Tia tới gặp mặt phân cách giữa 2 môi trường trong suốt bị hắt trở lại môi trường trong suốt cũ được gọi là hiện tượng phản xạ ánh sáng.
  • Góc phản xạ bằng góc tới.

– Hiện tượng khúc xạ:

  • Tia tới khi gặp mặt phân cách giữa 2 môi trường trong suốt thì bị gãy khúc tại mặt phân cách đó, nó tiếp tục đi vào môi trường trong suốt thứ 2 thì được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
  • Góc phản xạ khác góc tới.
Sự khác nhau giữa tia khúc xạ và tia phản xạ
Sự khác nhau giữa tia khúc xạ và tia phản xạ

Phát biểu định luật phản xạ ánh sáng

Nội dung định luật phản xạ ánh sáng được phát biểu cụ thể như sau:

– “Khi ánh sáng bị phản xạ thì tia phản xạ sẽ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và pháp tuyến của gương ở điểm tới, góc phản xạ sẽ bằng với góc tới”.

Định luật phản xạ ánh sáng được áp dụng cho cả gương phẳng, gương cầu lồi và gương cầu lõm. Có hai định luật phản xạ ánh sáng:

  • Định luật phản xạ thứ nhất: tia tới, tia phản xạ tất cả đều nằm trong cùng một mặt phẳng.
  • Định luật phản xạ thứ hai: góc phản xạ luôn luôn bằng góc tới.

Thí nghiệm định luật phản xạ ánh sáng

Phản xạ ánh sáng trên mắt

Khi ánh sáng chiếu vào mắt người, con ngươi của chúng ta sẽ thu nhỏ lại (co lại). Vòng phản xạ ánh sáng bắt đầu chiếu vào bộ phận nhận sáng chạy dọc theo dây thần kinh thị giác và vào nhân pretectal ở trong não giữa. Nó tiếp tục chạy tắt (không qua trung tâm thị giác) mà vào nhân Edinger – Westphal.

Nó tiếp tục chạy ta dây thần kinh vận nhãn chung (thần kinh sọ 3) vào hạch thần kinh mi và chuyền vào làm co cơ mi, khiến con người bị thu nhỏ lại. Hiện tượng con ngươi co lại khi phản xạ với ánh sáng được gọi là phản xạ ánh sáng của đồng tử.

Phản xạ ánh sáng trên mắt người
Phản xạ ánh sáng trên mắt người

Phản xạ ánh sáng ở trên gương cầu lõm

Gương cầu lõm bề mặt một phần hình cầu và có mặt lõm phản xạ hướng về phía ánh sáng, nó được dùng để hội tụ ánh sáng.  Gương cầu lõm có thể biến đổi một chùm tia sáng phân kì hay hội tụ sẽ thành một chùm tia phản xạ song song. Nó cũng có thể biến một chùm tia sáng phân kì thành chùm tia phản xạ hội tụ.

Khi người ta làm thí nghiệm hứng ánh sáng mặt trời vào các vật tương tự cầu lõm thì có thể nung nóng vật và đốt cháy vật thể.

Phản xạ ánh sáng ở trên gương cầu lồi

Gương cầu lồi có bề mặt là một phần của hình cầu và bề mặt cong phản xạ theo hướng về phía nguồn sáng. Nó có thể biến một chùm tia tới song song thành chùm tia phản xạ phân kì hoặc biến chùm tia tới hội tụ thành chùm tia phản xạ phân kì hay song song.

Phản xạ ánh sáng trên gương cầu lồi và gương cầu lõm
Phản xạ ánh sáng trên gương cầu lồi và gương cầu lõm

Phản xạ ánh sáng là một hiện tượng luôn luôn xảy ra xung quanh tự nhiên. Nghiên cứu về định luật phản xạ ánh sáng đã mang đến những ứng dụng thực tiễn quan trọng. Hy vọng bài viết trên có thể giúp các bạn hiểu được định luật phản xạ ánh sáng là gì cũng nhữ đặc điểm của các tia sáng phản xạ.

Xem thêm:

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.