Thành ngữ là gì? Tìm hiểu về chức năng của thành ngữ

Thành ngữ là một bộ phận thuộc văn học dân gian Việt Nam. Bên cạnh ca dao và tục ngữ, thành ngữ cũng là phần kiến thức thú vị trong tiếng Việt. Vậy thành ngữ là gì? Đặc điểm và chức năng của thành ngữ là gì? Làm sao để phân biệt được thành ngữ và tục ngữ? Bài viết sau đây thosuaxe.info sẽ giúp bạn giải đáp mọi thắc mắc liên quan tới thành ngữ.

Thành ngữ là gì? Cho ví dụ

Thành ngữ là tập hợp những cụm từ đã quen dùng để biểu thị một nghĩa cố định. Thành ngữ nhìn chung là những câu chưa hoàn chỉnh về mặt nghĩa, do đó nghĩa của nó thường khiến nhiều người khó hiểu. Đặc biệt rất khó và hầu như là không thể giải thích nghĩa của một thành ngữ bằng chính những từ cấu tạo nên nó. 

Thành ngữ là gì?

Chúng ta vẫn thường quen gọi là “câu thành ngữ” nhưng thực chất các thành ngữ thường hay bị khuyết đi thành phần chủ ngữ. Có nghĩa là nếu xét về cấu trúc câu, thành ngữ có vẻ là một câu chưa hoàn chỉnh. Chính vì lẽ đó nên khi chúng ta tách các vế của một thành ngữ ra, nó sẽ không có nghĩa nữa hoặc rất tối nghĩa. 

Thành ngữ là gì? Tập hợp những cụm từ quen thuộc và thích hợp tạo thành một thành ngữ và mang ý nghĩa cố định. Nghĩa của một thành ngữ thường là nghĩa bóng thông qua hình ảnh so sánh, ẩn dụ, hoán dụ,… 

Thành ngữ chứa đựng những tri thức và phản ánh của dân gian về các sự việc, hiện tượng trong đời sống và được đúc kết thành một “khái niệm”.

Nghĩa của thành ngữ là gì? Bản thân của thành ngữ không phải là một câu mà nó là một bộ phận tạo nên câu. Thành ngữ không có khả năng nêu lên quan điểm, đánh giá hay nhận xét. Thành ngữ cũng không phải là những câu nói thể hiện bài học kinh nghiệm, bài học đạo lý hay để phê phán điều gì. Thành ngữ thuộc về ngôn ngữ và nó là yếu tố tạo nên một câu nói độc đáo, thú hút.

Ví dụ về thành ngữ:

Thẳng như ruột ngựa

Rán sành ra mỡ

Mặt hoa da phấn

Nước đổ đầu vịt

Dầm nắng dãi sương

Cầm kỳ thi họa

Nhanh như cắt

Đều như vắt tranh

Chậm như sên

Dữ như cọp

Ruột để ngoài da

Cạn tàu ráo máng

Ếch ngồi đáy giếng

Chuột sa chĩnh gạo

…
>>Xem thêm: Từ ghép là gì? Vai trò và phân loại từ ghép

Chức năng của thành ngữ là gì?

Thành ngữ là một bộ phận ngôn ngữ văn học dân gian quan trọng trong tiếng Việt. Thành ngữ có 5 chức năng đặc biệt như sau:

Chức năng của thành ngữ là gì?

– Thành ngữ có vai trò định danh các sự vật, sự việc, chứa đựng tri thức được rút ngắn.

Ví dụ minh họa: Nước đổ lá khoai

Giải thích: Tri thức có trong thành ngữ trên đó là sự quan sát của người xưa khi đổ nước vào lá khoai thì nước sẽ trôi tuột ngay mà không đọng lại một giọt nào. Như vậy thành ngữ “Nước đổ lá khoai” đã được đúc kết lại từ sự quan sát hiện tượng tự nhiên. Về ý nghĩa, người ta sẽ sử dụng thành ngữ “Nước đổ lá khoai” để chỉ những người chậm hiểu, có nói cũng không thể “thấm” được.

– Thành ngữ giống như một từ phức, thành ngữ mang chức năng thẩm mỹ.

Ví dụ minh họa: Mặt hoa da phấn, công dung ngôn hạnh, mặt ngọc da ngà

– Thành ngữ có chức năng tạo điểm nhấn cho câu văn thêm độc đáo và thú vị.

Ví dụ minh họa:

Câu bình thường: Chữ của mày xấu quá Long ạ!

Câu sử dụng thành ngữ: Chữ như gà bới thế hả Long.

– Thành ngữ mang những hình ảnh so sánh, ẩn dụ đặc biệt giúp mở rộng vốn từ và biến tấu văn phong.

Ví dụ minh họa: Mẹ tôi tần tảo một nắng hai sương để nuôi các con ăn học.

– Thành ngữ mang tính “trung lập” vì nó chỉ đưa ra một khái niệm chứ không có sự đánh giá, phán xét về khái niệm đó.

Ví dụ minh họa: Thức khuya dậy sớm

Cách phân biệt thành ngữ và tục ngữ

Chúng ta có thể phân biệt tục ngữ và thành ngữ là gì dựa vào khái niệm và cấu tạo của chúng. Sau đây là bảng so sánh sự khác nhau giữa thành ngữ và tục ngữ, mời các bạn tham khảo:

Trên đây là nội dung liên quan tới thành ngữ là gì, chức năng và cách phân biệt thành ngữ với tục ngữ. Thành ngữ là một bộ phận ngôn ngữ độc đáo và sáng tạo trong tiếng Việt. Vì vậy biết thêm nhiều thành ngữ hay sẽ là cách giúp bạn tăng vốn từ vựng cũng như cải thiện lối diễn đạt thu hút và mượt hơn. Hy vọng rằng những kiến thức về thành ngữ trong bài hữu ích đối với bạn đọc.