Từ ghép là một khái niệm vô cùng quen thuộc trong ngôn ngữ tiếng Việt. Cùng với từ láy, từ ghép được ứng dụng rất phổ biến trong văn học và cuộc sống. Vậy từ ghép là gì? Đặc điểm và công dụng của từ ghép là gì? Từ ghép và từ láy khác nhau như thế nào? Tất cả mọi thắc mắc về từ ghép sẽ được chúng tôi giải đáp trong bài viết sau.
Contents
Từ ghép là gì? Cho ví dụ
Từ ghép là một bộ phận thuộc từ phức, đây là một trong những kiến thức cơ bản trong tiếng Việt. Từ ghép là gì? Từ ghép được định nghĩa là các từ được cấu tạo thành từ việc ghép hai hoặc nhiều hơn các từ đơn lại với nhau. Các từ đơn dùng để kết hợp với nhau tạo ra từ ghép đều phải tuân theo một nguyên tắc đó là các từ phải có mối quan hệ tương đồng về nghĩa.
Ví dụ về từ ghép: Cây cối, xe cộ, tàu thuyền, đi đứng, anh chị em, gia đình, bạn bè, thầy cô, nhà trường, xã hội, …
Từ ghép là gì?
Từ ghép là một từ có hai tiếng trở lên, và các tiếng trong một từ ghép đều có nghĩa. Do vậy khi tách các tiếng trong một từ ghép thành các từ đơn thì chúng vẫn có khả năng đúng một mình để tạo ra các từ đơn.
Ví dụ ta có từ ghép xinh đẹp được tạo thành từ hai tiếng “xinh” và “đẹp”. Chúng ta có thể thấy hai tiếng này có ý nghĩa khá tương đồng nhau, đều chỉ về sự bắt mắt, cái đẹp. Đồng thời nếu ta tách chúng ra thì bản thân từ xinh và từ đẹp vẫn có thể nghĩa riêng và có thể đứng một mình để tạo thành các từ đơn.
Từ ghép xuất hiện rất nhiều trong thơ ca, văn học và cả trong giao tiếp hằng ngày. Xét về cấu tạo thì từ ghép dễ nhận biết và hình thành hơn so với từ láy. Một số từ ghép có hình thức giống từ láy nhưng vẫn được xếp vào loại từ là từ ghép.
Danh từ ghép là gì? Danh từ ghép là những từ có cấu trúc và chức năng của một danh từ. Danh từ ghép có thể là các danh từ chỉ người, chỉ sự vật, sự việc. Danh từ ghép có thể là các danh từ chung, danh từ riêng hoặc là danh từ trừu tượng.
Danh từ ghép là những từ có chức năng của một danh từ và được cấu tạo theo nguyên tắc của từ ghép. Như vậy danh từ ghép cũng là loại từ được cấu tạo từ việc kết hợp các từ đơn có mối quan hệ về nghĩa lại với nhau.
Ví dụ về danh từ ghép: Con cá cảnh, chim non, bầu trời xanh, đám mây, con chuồn chuồn, con châu chấu, anh chị em, cô chú,…
Như vậy bạn có thể hiểu từ ghép là gì ròi đúng chứ. Vậy từ ghép có vai trò gì, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu để biết thêm các vai trò quan trọng của từ ghép nhé.
>>Xem thêm: Từ láy là gì? Tác dụng và phân loại từ láy
Vai trò của từ ghép là gì?
Từ ghép được sử dụng rất thông dụng trong cả văn nói và văn viết. Dưới đây là một số vai trò cơ bản và quan trọng nhất của từ ghép rất đáng để tham khảo.
Vai trò của từ ghép là gì?
- Từ ghép dùng để chỉ người, chỉ sự vật hoặc sự việc nói chung.
- Từ ghép là bộ phận không thể thiếu để cấu thành một câu văn.
- Từ ghép được dùng để biểu thị một tập thể, tập hợp các sự vật sự việc lớn. Ví dụ xe là một từ đơn chỉ phương tiện di chuyển. Ta có từ ghép xe cộ dùng để biểu thị tất cả các phương tiện giao thông trên đường bộ.
- Từ ghép có vai trò xác định nghĩa của các từ trong một câu.
- Từ ghép dùng để định danh các sự vật, hiện tượng; có vai trò nêu đặc điểm, tính chất, trạng thái của một vấn đề nào đó.
- Từ ghép giúp cho người nghe, người đọc hiểu ý nghĩa của câu văn dễ dàng và tượng tận hơn.
Có mấy loại từ ghép?
Dựa vào cấu trúc của từ ghép người ta phân loại từ ghép thành hai kiểu chính, đó là: Từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về hai loại từ ghép này nhé.
Từ ghép đẳng lập: Đây là kiểu từ ghép mà các tiếng cấu thành có sự bình đẳng với nhau về mặt ngữ nghĩa, tức là các tiếng trong từ ghép đẳng lập không được phân biệt thành tiếng chính và tiếng phụ. Từ ghép đẳng lập là các từ mang tính chất hợp nghĩa. Một từ ghép đẳng lập có ý nghĩa bao hàm và rộng hơn so với các tiếng ghép thành nó.
Ví dụ về từ ghép đẳng lập: Suy nghĩ, chài lưới, ẩm ướt, bàn ghế, ăn ở, đi đứng, cây cỏ, mây trời, ngây thơ,…
Từ ghép chính phụ: Là kiểu từ ghép mà thành phần cấu tạo nên từ được chia ra làm tiếng chính và tiếng phụ. Trong đó thông thường thì tiếng chính đứng trước và tiếng phụ đứng sau với vai trò bổ sung ý nghĩa cho tiếng chính. Từ ghép chính phụ và những từ có tính chất phân nghĩa, nếu ta thay tiếng phụ bằng một tiếng khác thì có thể làm thay đổi nghĩa của cả từ.
Từ ghép chính phụ mang hàm ý hẹp hơn so với từ đơn chính, do vậy từ ghép chính phụ có ngữ nghĩa khá hạn chế và chỉ được sử dụng trong những ngữ cảnh nhất định.
Ví dụ về từ ghép chính phụ: Xanh ngắt, xanh lơ, xanh lam, xanh ngọc, xanh thẳm, xanh xanh, nhà ăn, nhà ga, nhà trường, nhà thương, …
Phân biệt từ ghép và từ láy
Dưới bảng sau là cách để chúng ta phân biệt từ ghép và từ láy cơ bản nhất. Cac bạn hãy theo dõi để biết cách nhận diện hai loại từ này nhé.
| Phân biệt | Từ ghép | Từ láy |
| Định nghĩa | Được ghép từ hai hay nhiều tiếng có mối liên hệ về nghĩa với nhau. | Được cấu tạo từ hai hai nhiều tiếng có sự giống nhau về âm hoặc vần hoặc cả âm và vần. |
| Nghĩa của thành phần cấu tạo nên từ | Các tiếng cấu tạo nên từ ghép phải có nghĩa và có liên quan ít nhiều với nhau. | Các tiếng cấu tạo nên từ láy phải có sự giống nhau về âm hoặc vần, tiếng trong từ láy không nhất thiết tất cả đều phải có nghĩa. |
| Khả năng đảo các tiếng trong từ | Có thể đảo vị trí các tiếng mà vẫn giữ nguyên nghĩa của từ. | Không có khả năng đảo vị trí giữa các tiếng. |
| Chứa các thành phần khác | Có thể có tiếng hán Việt. | Không có thành phần Hán Việt. |
Trên đây là những thông tin cơ bản về từ ghép. Thông qua bài viết chúng tôi đã gửi tới bạn khái niệm từ ghép là gì, vai trò và phân loại từ ghép. Hy vọng rằng những kiến thức cơ bản về tiếng Việt trong bài viết hữu ích với các bạn đọc.
