Dữ liệu là gì? Cơ sở dữ liệu là gì? Chúng có vai trò như thế nào đối với các lĩnh vực trong cuộc sống? Để tìm hiểu rõ hơn về dữ liệu và cơ sở dữ liệu các bạn hãy cùng theo dõi nội dung bài viết sau đây.
Contents
Thông tin và dữ liệu là gì?
Thông tin và dữ liệu là hai khái niệm cơ bản trong tin học máy tính. Vậy thông tin và dữ liệu là gì? Cùng chúng tôi xem câu trả lời ngay nhé.
Thông tin là gì?
Thông tin là một khái niệm khá trừu tượng. Thông tin được thể hiện dưới nhiều dạng tín hiệu khác nhau như các ký tự chữ số, âm thanh, … Thông tin có thể là sự trao đổi, thông báo, giải thích về một vấn đề hay đối tượng nào đó.
Nhìn một cách tổng quát, thông tin chính là thứ giúp cho con người hiểu biết hơn về một vấn đề, đối tượng nào đó; thông tin có thể thu thập, lưu trữ, xử lý được.
Dữ liệu là gì?
Dữ liệu là gì?
Cũng như thông tin, dữ liệu cũng là một khái niệm rất trừu tượng. Tuy nhiên dữ liệu có thể xem là phiên bản chưa qua xử lý của thông tin. Vậy dữ liệu là gì? Dữ liệu chính là thông tin đã được đưa vào máy tính để xử lý. Nói đơn giản hơn, thông tin chính là kết quả của quá trình tập hợp và xử lý dữ liệu trong máy tính.
Dữ liệu là gì? Dữ liệu chính là thông tin đã được mã hóa trong máy tính. Vì thế dữ liệu đề cập đến các phần thông tin riêng biệt. Dữ liệu thường được định dạng và lưu trữ trong máy tính một cách phù hợp để tương ứng với mục đích sử dụng các dữ liệu đó.
Ví dụ về dữ liệu: Điểm số thi học kỳ của học sinh trong lớp là dữ liệu được nhập vào máy tính, hình ảnh về một địa điểm nào đó chúng ta ghi nhớ trong đầu chính là một loại dữ liệu, nhiệt độ, độ ẩm của ngày hôm nay là dữ liệu, …
Dữ liệu là gì? Dữ liệu là các ký tự được tồn tại ở nhiều dạng khác nhau như: Dạng số liệu, dạng văn bản được ghi trên giấy, dạng hình ảnh, dạng âm thanh, dạng bit hoặc byte để lưu trữ trong bộ nhớ của thiết bị điện tử. Hoặc dữ liệu cũng có thể tồn tại dưới dạng dữ kiện được lưu trong trí não của con người.
Trên thực tế, khi nhắc đến dữ liệu người ta thường nghĩ ngay tới dữ liệu máy tính. Có thể thấy dữ liệu thường được biết tới các các thông tin được mã hóa, lưu trữ và truyền đi dưới dạng điện tử.
>>Xem thêm: Hệ điều hành là gì? Tìm hiểu về chức năng của hệ điều hành
Cơ sở dữ liệu là gì?
Cơ sở dữ liệu là gì?
Cơ sở dữ liệu là thuật ngữ dùng để biểu diễn một hệ thống bao gồm rất nhiều thông tin, dữ liệu. Điều đặc biệt, những thông tin, dữ liệu này được xây dựng cụ thể theo một cấu trúc nhất định nhằm đáp ứng nhu cầu khai thác, sử dụng của con người. Cơ sở dữ liệu cũng chính là các thông tin và dữ liệu có khả năng chạy nhiều chương trình, ứng dụng cùng một lúc.
Khi cơ sở dữ liệu được lưu trữ một cách có hệ thống như vậy sẽ giúp khắc phục những điểm yếu của việc lưu file theo cách thông thường trên máy tính. Các thông tin sau khi được xử lý và lưu trữ dưới dạng các cơ sở dữ liệu sẽ đảm bảo được sự nhất quán, hạn chế tối đa tình trạng trùng lặp thông tin, dữ liệu.
Cơ sở dữ liệu tồn tại như một kho tàng bao gồm tập hợp những thông tin đã được xử lý. Do đó cơ sở dữ liệu có thể được chia sẻ đến nhiều nơi, nhiều người sử dụng.
Các mô hình cơ sở dữ liệu
Để hiểu rõ hơn về bản chất cơ sở dữ liệu là gì chúng ta nên tìm hiểu về mô hình cơ sở dữ liệu. Dưới đây là 4 mô hình cơ sở dữ liệu rất đáng để bạn tham khảo.
Mô hình dữ liệu phân cấp
Mô hình dữ liệu phân cấp còn được biết tới tên tiếng Anh là Hierarchical model. Đây là dạng mô hình cơ sở dữ liệu đầu tiên. Cấu trúc của mô hình này khác đơn giản, nó gồm nhiều nút, mỗi nút biểu diễn cho một thực thể nhất định.
Ưu điểm lớn nhất của loại mô hình này là dễ dàng để xây dựng và thao tác. Vì vậy nó phù hợp với các tổ chức phân cấp như tổ chức nhân sự trong các doanh nghiệp. Tuy nhiên nhược điểm của mô hình này chính là gây ra những bản ghi thừa, tạo sự thiếu nhất quán trong cơ sở dữ liệu.
Sơ đồ cấu trúc mô hình dữ liệu phân cấp
Mô hình dữ liệu mạng
Mô hình dữ liệu mạng hay Network model là mô hình có cấu trúc dữ liệu tổ chức thành một đồ thị có hướng. Trong đồ thị, các đỉnh chính là các thực thể, các cung là quan hệ giữa các thực thể.
Ưu điểm của mô hình này là sự dễ dàng trong liên kết. Cụ thể một kiểu bản ghi có khả năng liên kết với nhiều kiểu bản ghi khác. Bên cạnh đó, mô hình dữ liệu mạng vẫn còn tồn tại một số yếu điểm như: Số lượng con trỏ lớn, bị hạn chế trong việc biểu diễn và kết nối các bản ghi lại với nhau.
Mô hình dữ liệu quan hệ
Relational model hay còn gọi là mô hình dữ liệu quan hệ là mô hình có cấu trúc dựa trên lý thuyết tập hợp và đại số quan hệ. Mô hình này được đánh giá là có tính chặt chẽ, dữ liệu trong mô hình được mô tả rõ ràng. Vì thế mô hình dữ liệu quan hệ được ưa chuộng và thông dụng nhất hiện nay.
Về cấu trúc, Relational model được tổ chức ở dạng bảng gồm các phép toán được thao tác trên dữ liệu áp dụng từ lý thuyết tập hợp của toán học. Các phép toán được sử dụng để xây dựng mô hình khá là nhiều, có thể kể đến như: trừ, chia, chọn, chiếu, hợp, giao, tích đề các, kết nối,..
Sơ đồ cấu trúc mô hình dữ liệu quan hệ
Ưu điểm vượt trội của mô hình này là tính năng tối ưu hóa đa dạng các xử lý dữ liệu. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhược điểm như sự thiếu linh hoạt và hạn chế trong việc biểu diễn những ngữ nghĩa phức tạp.
Mô hình dữ liệu hướng đối tượng
Xuất hiện từ những năm đầu của thập niên 90s, mô hình dữ liệu hướng đối tượng là mô hình ra đời muộn nhất so với 3 mô hình kể trên. Tên tiếng Anh của mô hình này là Object Oriented model. Mô hình này có ưu điểm lớn là định nghĩa được các kiểu đối tượng phức tạp. Đồng thời nó có nhiều tính chất khác nhau như: tính bao đóng (encapsulation), tính kế thừa (heritage) và tính đa hình (polymorphism).
Nhược điểm của mô hình dữ liệu hướng đối tượng là cấu trúc lưu trữ của mô hình còn khá phức tạp vì cần sử dụng nhiều con trỏ để thao tác. Cùng với đó, mô hình này không được đánh giá cao về khả năng tối ưu hóa lưu trữ và xử lý dữ liệu.
Trên đây là những thông tin chính xác về dữ liệu và cơ sở dữ liệu. Bài viết đã giúp bạn giải đáp thắc mắc thông tin và dữ liệu là gì, cơ sở dữ liệu là gì. Hy vọng những kiến thức tin học thú vị trong bài hữu ích đối với bạn đọc.
