Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp gì? Tìm hiểu quy trình nuôi cấy

Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp sử dụng môi trường nuôi cấy giàu dinh dưỡng để nuôi cấy tế bào trong điều kiện vô trùng. Việc nghiên cứu nuôi cấy mô tế bào thực vật có rất nhiều ý nghĩa quan trọng trong việc tái tạo hoặc phát triển các giống loài ưu việt hơn. Tại bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiệu cụ thể hơn về nuôi cấy mô tế bào là gì, quy trình nuôi cấy mô tế bào thực vậtý nghĩa của nó trong nghiên cứu và đời sống.
Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp nuôi cấy tế bào trong điều kiện vô trùng.
Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp nuôi cấy tế bào trong điều kiện vô trùng.

Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp là gì?

Nuôi cấy mô tế bào là gì?

“Kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào là là phương pháp duy trì và nuôi cấy các tế bào, mô hay cơ quan thực vật trong điều kiện vô trùng, được thực hiện trong điều kiện môi trường giàu dinh dưỡng với những thành phần đã xác định.”

Ý nghĩa của nuôi cấy mô tế bào là gì?

1/ Các kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào thực vật khác nhau sẽ mang đến những lợi thế vượt trội so với các phương pháp nuôi cấy truyền thống, cụ thể:

2/ Tạo ra chính xác số lượng cây nhân bản nhằm tạo ra được các giống thực vật chất lượng cao hoặc có những tính trạng mong muốn khác.

3/ Tạo ra các cây, hoa, thực vật trưởng thành một cách nhanh chóng và an toàn hơn.

4/ Tạo ra hàng loại các cây mà không lệ thuộc vào các hạt giống hay quá trình thụ phấn đề thực hiện.

5/ Tạo ra cây, hoa trong điều kiện vô trùng, dễ dàng cho việc di chuyển mà không làm phát tán các mầm sâu hay nhân tố gây bệnh.

6/ Hỗ trợ quá trình sinh sôi cho các giống loài yếu, có tỉ lệ nảy mầm thấp, chẳng hạn như: hoa lan, cây nắp ấm,…

7/ Làm sạch các giống cây bị nhiễm virus hay các yếu tố lây nhiễm. Từ đó tạo ra nguồn giống sạch để đưa vào nuôi trồng quy mô lớn, phục vụ nông nghiệp – đồng ruộng.

Lợi ích - ý nghĩa nuôi cấy mô tế bào
Lợi ích – ý nghĩa nuôi cấy mô tế bào

Cơ sở của nuôi cấy mô tế bào là phương pháp gì?

1/ Tính toàn năng của tế bào

  • Trong tế bào thực vật chứa hệ gen quy định loài đó, chúng mang toàn bộ thông tin của loài.
  • Tế bào thực vật có thể sinh sản vô tính trong điều kiện nuôi cấy thích hợp để phát triển thành cây con hoàn chỉnh.

2/ Khả năng phân hóa và phản phân hóa của thực vật

  • Phân hóa tế bào: là quá trình một tế bào từ phôi biến đổi thành tế bào chuyên hóa, nó đảm bảo được các chức năng khác nhau.
  • Phản phân hóa tế bào: Là quá trình tế bào chuyên hóa chuyển về tế bào phôi sinh trong điều kiện thích hợp và chúng sẽ tiếp tục phân chia mạnh mẽ.

Tìm hiểu quy trình nuôi cấy mô tế bào thực vật

Kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào là phương pháp được tiền hành trong điều kiện vô trùng, không khí qua bộ lọc HEPA và thực hiện trong tủ cấy.

Các bước nuôi cấy mô tế bào thực vật cơ bản
Các bước nuôi cấy mô tế bào thực vật cơ bản

Tóm tắt quy trình nuôi cấy mô tế bào thực vật

Bước 1: Chọn mẫu cấy tốt, không bị nhiễm bệnh, cụ thể:

  • Chọn các giống cây mạnh, khỏe, sạch bệnh (một số trường hợp đặc biệt muốn phục hồi giống cây trên các mẫu bị bệnh thì cần lấy mẫu cây nhiễm bệnh).
  • Chọn mô phân sinh đỉnh chồi, đỉnh rễ, bộ phận non của cây.

Bước 2: Khử trùng

  • Mẫu và dụng cụ cần được tẩy rửa, khử trùng sạch sẽ
  • Cắt phần đỉnh sinh trưởng thành từng phần nhỏ, đem tẩy rửa và khử trùng trong buồng vô trùng.

Bước 3: Tạo chồi

– Tiêu chuẩn môi trường dinh dưỡng cần thiết:

  • Các nguyên tố đa lượng gồm: N, S, Ca, K, P
  • Các nguyên tố vi lượng gồm: Fe, B, Mo, I, Cu
  • Đường: Saccarozơ và Glucozơ
  • Chất điều hòa sinh trưởng thực vật: Cytokinin, Auxin

– Có thể bổ sung Cytokinin hoạt hóa tạo chồi để phát triển thân cành cho chồi đặt trong môi trường dinh dưỡng.

Bước 4: Tạo rễ

Khi nuôi chồi đạt đủ tiêu chuẩn chiều cao và số lượng lá non thì chuyển qua môi trường tạo rễ, bổ sung các chất kích thích như auxin, IBA…

Bước 5: Cấy cây vào môi trường mới thích ứng

Chuyển cây sang môi trường mới gần giống với điều kiện ở ngoài tự nhiên, tương đồng về: nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm,…

Bước 6: Trồng cây ra ngoài môi trường

Khi cây đạt chiều cao đủ tiêu chuẩn thì có thể đem ra trồng tại vườn ươm.

Các giải thích chi tiết

– Các nguồn nguyên liệu nuôi cấy tế bào thực vật có thể là thực vật sống lấy từ môi trường đang bị nhiễm bệnh do các vi sinh gây ra. Vì thế, bước quan trọng đầu tiên là khâu khử trùng bề mặt của nguyên liệu ban đầu (mẫu cấy) bằng cách cho vào dung dịch hóa chất.

– Việc khử trùng thường dùng mẫu cấy bằng cồn / natri hoặc canxi hypochlorite. Mẫu cây sau đó được đưa vào môi trường nuôi cấy đặc, nhưng cũng có thể là môi trường nuôi cấy lỏng. Trong đó, môi trường đặc được pha từ môi trường chất lỏng pha trộn các chất tạo gel.

– Các chồi mới nảy sinh từ mẫu nuôi cấy ban đầu, trải qua các quy trình cắt, tạo rễ, tạo cây con hoàn chỉnh… Sau đó, có thể đem ra trồng ở chậu đất hoặc nuôi trồng trong điều kiện nhà kính.

Trên đây là phần phân tích quy trình nuôi cấy mô tế bào thực vật. Mong rằng bài viết sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về nuôi cấy mô tế bào là phương pháp như thế nào.

Xem thêm:

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.