Khởi động từ là gì? Cấu tạo và nguyên lý làm việc

Khởi động từ là gì? Đây là một linh kiện điện được sử dụng nhiều trong các trang thiết bị công nghiệp. Bài viết dưới đây của chúng tôi sẽ giới thiệu tới bạn cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng của loại linh kiện điện này nhé!

Khởi động từ là gì?

Khởi động từ hay còn được gọi là công tắc tơ có tên tiếng Anh là Contactor. Đây là một loại khí cụ điện hạ áp thường được mắc vào các mạch điện động lực và có tác dụng đóng mở dòng điện. Hiện nay, khởi động từ được sử dụng thông dụng và là linh kiện quan trọng trong hệ thống điện gia dụng. Khởi động từ giúp tạo nút nhấn, chế độ tự động hoặc điều khiển từ xa giúp việc điều khiển động cơ, tụ bù, hệ thống chiếu sáng trở nên đơn giản hơn rất nhiều.

Không chỉ vậy, khả năng ngắt mở của khởi động từ có thể được thiết lập nhờ cơ cấu điện từ, cơ cấu khí động hoặc cơ cấu thủy lực. Tuy nhiên, hiện nay phần lớn các khởi động từ được vận hành dựa trên cơ cấu điện từ.

Hình ảnh của một khởi động từ 3 pha
Hình ảnh của một khởi động từ 3 pha

Cấu tạo của Khởi động từ

Mỗi loại khởi động từ sẽ có những linh kiện và thiết kế khác nhau. Tuy nhiên, linh kiện này sẽ luôn được cấu tạo bằng 3 bộ phận chính:

  • Nam châm điện được tạo từ những cuộn dây dẫn trên lõi sắt và lò xo có tác dụng đẩy phần nắp trở về vị trí cũ
  • Hệ thống dập hồ quang có tác dụng triệt tiêu hồ quang điện xuất hiện trong mạch. Chi tiết này giúp bảo vệ mạch điện, đảm bảo các tiếp điểm của mạch không bị cháy mòn khi hồ quang điện xuất hiện trong mạch điện
  • Hệ thống tiếp điểm bao gồm hai loại tiếp điểm là tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ. Tiếp điểm chính. Tiếp điểm chính sẽ có tác dụng đi qua những dòng điện có cường độ lớn đi qua và sẽ đỏ lại khi cấp nguồn và mạch từ của khởi động từ. Tiếp điểm phụ chỉ có thể cho dòng điện có cường độ nhỏ hơn 5A.

Nguyên lý làm việc của Khởi động từ

Khi mạch điều khiển được cấp nguồn với dòng điện có điện áp bằng giá trị điện áp định mức của khởi động từ, dòng điện sẽ đi vào hai đầu dây dẫn cuộn quanh lõi từ. Lúc này cuộn dây sẽ trở thành nam châm điện và sinh ra từ tường. Lực hút của nam châm sẽ hút phần lõi từ di động và tạo thành một mạch từ kín. Khởi động từ bắt đầu vận hành từ thời điểm này.

Nguyên lý làm việc của khởi động từ
Nguyên lý làm việc của khởi động từ

Bộ phận liên động về cơ nằm ở giữa lõi từ của khởi động từ sẽ khiến cho hệ thống tiếp điểm xảy ra trạng thái đóng mở tùy theo điều kiện. Trạng thái đóng mở của các tiếp điểm sẽ liên tục được duy trì khi có nguồn điện đi qua khởi động từ. Khởi động từ sẽ ngay lập tức ngưng hoạt động nếu không có dòng điện chạy qua.

Ưu điểm của Khởi động từ

Khởi động từ có kích thước tương đối nhỏ gọn nên bạn có thể dễ dàng lắp đặt thay thế cho cầu dao tại những vị trí không có nhiều diện tích. Không chỉ vậy, khởi động từ được thiết kế với vỏ ngăn hồ quang và cho phép người sử dụng ngắt mở nguồn điện vào thiết bị từ xa giúp đảm bảo an toàn lao động tuyệt đối. Thao tác điều khiển trông qua khởi động từ cũng vô cùng nhanh chóng, ổn định và đơn giản nên chi tiết điện này được ứng dụng nhiều trong lĩnh vực công nghiệp để điều khiển đóng cắt trong các mạch điện hạ áp.

Phân loại Khởi động từ

Có nhiều cách để phân loại các khởi động từ. Dưới đây chúng tôi sẽ liệt kê một vài cách phân loại khởi động từ thông dụng nhất:

  • Nguyên lý truyền động: Theo nguyên lý truyền động, chúng ta có thể chia khởi động từ thành các loại như khởi động từ kiểu điện từ, khởi động từ kiểu hơi ép, khởi động từ kiểu thủy lực. Loại khởi động từ thông dụng và được ứng dụng nhiều nhất là khởi động từ điện từ
  • Dạng dòng điện: Chia thành 2 loại khởi động từ cho dòng điện 1 chiều và dòng điện xoay chiều
  • Kết cấu: Khởi động từ dành riêng cho nơi hạn chế chiều cao hay dành riêng cho nơi hạn chế chiều rộng
  • Định mức dòng điện: Khởi động từ dành cho dòng điện có cường độ 9A, 12A, 18A, 800A, ….
  • Số pha: Khởi động từ 1 pha, 2 pha, 3 pha và 4 pha. Trong đó, phổ biến và thường gặp nhất chính là khởi động từ 3 pha
  • Cấp điện áp: Khởi động từ dành cho dòng điện trung thế, hạ thế
  • Điện áp cuộn hút: Khởi động từ với cuộn hút xoay chiều 220VAC, 380VAC hay cuộn hút 1 chiều 24VDC, 48VDC, …
  • Chức năng chuyên dụng: Có một số loại khởi động từ được thiết kế và chế tạo với những tính năng chuyên dùng như khởi động từ dành riêng cho tụ bù của Schneider, …
Ứng dụng của khởi động từ trong đời sống
Ứng dụng của khởi động từ trong đời sống

Ứng dụng của khởi động từ

Với chức năng đóng ngắt nguồn điện đi vào thiết bị, khởi động từ được ứng dụng rất nhiều trong đời sống. Trong lĩnh vực công nghiệp, khởi động từ được sử dụng như một giải pháp tự động hóa và đảm bảo an toàn lao động khi giúp người sử dụng có thể bật, tắt thiết bị ở một khoảng cách đảm bảo. Mặc dù, các thiết bị đang ngày càng được cải tiến và đòi hỏi khả năng xử lý nhanh nhạy của các bộ xử lý nhưng khởi động từ vẫn rất được ưa chuộng sử dụng nhờ những ưu điểm về giá thành và cấu tạo đơn giản.

Hy vọng bài viết trên đây của chúng tôi đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Khởi động từ là gì. Nếu bạn muốn đọc thêm các bài viết liên quan tới vật lý và các thiết bị điện, đừng quên ghé thăm website thosuaxe.info mỗi ngày nhé!

Xem thêm:

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.