Jaan Kross là ai? Cây cổ thụ của nền văn học đem lịch sử vào trang sách

Jaan Kross là ai? Ông là người như thế nào mà Google thay đổi giao diện để kỷ niệm ngày ông ra đời? Ông là một nhà văn Estonia và được đề cử nhiều lần cho giải Nobel văn học. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu vài nét chính về Jaan Kross trong bài viết dưới đây nhé!

Jaan Kross là ai?

Jaan Kross (19/02/1920 – 27/12/2007) là một nhà văn sinh ra ở Tallinn, Estonia. Vào những năm đầu thập niên 1990, ông đã được đề cử nhiều lần cho giải Nobel Văn học. Vợ của ông là bà Ellen NIIT là một nữ thi sĩ, nhà văn trẻ em. Ông và vợ có 4 người con.

Jaan Kross là ai? Ông đã nhận được những giải thưởng gì?
Jaan Kross là ai? Ông đã nhận được những giải thưởng gì?

Cho đến nay, Jaan Kross là nhà văn người Estonia nổi tiếng nhất ở trong nước và trên thế giới. Trong sự nghiệp lừng lẫy của mình, ông đã xuất bản hơn 10 tiểu thuyết. Trong đó, một số tác phẩm nổi tiếng nhất là: Giáo sư Marten’ khởi hành, The Czar’s Madam, Trending Air, Đi thuyền ngược gió,…

Jaan Kross bắt đầu sự nghiệp của mình trong vai trò là một nhà thơ. Sau đó, ông nhanh chóng chuyển sang viết văn xuôi. Những tác phẩm văn học của ông đa phần đều thuộc thể loại tiểu thuyết lịch sử. Ông thường tập trung vào chủ đề về những cuộc đấu tranh giữa Baltic Đức, Nga và Estonia.

Một số giải thưởng ông nhận được là:

  • Năm 1977, Jaan Kross nhận được Giải thưởng Nhà nước Xô Viết Estonia.
  • Năm 1985, ông được vinh danh là Nhà văn Nhân dân của Estonia Xô Viết.
  • Năm 1990, ông nhận được giải thưởng Prix du Meilleur Livre Étranger cho tác phẩm “Keisri hull”. Đây là một giải thưởng sách nước ngoài của Pháp
  • Cũng trong năm 1990 này, ông đã giành được Giải thưởng Ngọn lửa vàng quốc tế.
  • Tiếp theo, Jaan Kross được Tổ chức Ân xá Quốc tế trao tặng Giải thưởng Ngọn lửa vàng quốc tế.
  • Bên cạnh đó, nhà văn người Estonia này còn nhận được giải Nobel Văn học cho nhiều tự truyện và tiểu thuyết.
  • Năm 1992, ông giúp soạn thảo hiến pháp mới cho Estonia sau khi nước này tách khỏi Liên Xô.
  • Năm 2010, Estonia lập ra Giải thưởng văn học Jaan Kross để vinh danh và nhớ về tên tuổi của ông. Giải thưởng này nhằm tôn vinh các ấn phẩm kịch, thơ, văn xuôi, dịch thuật cho các cây viết đặc sắc.

Nội dung và phong cách sáng tác của Jaan Kross

Jaan Kross có phong cách viết như thế nào
Jaan Kross có phong cách viết như thế nào

Các tiểu thuyết và truyện ngắn của Jaan Kross hầu hết đều mang tính lịch sử. Các chủ đề lịch sử được ông hiện đại hóa một cách đáng kể. Qua các tác phẩm của mình, ông mô tả lại các cuộc đấu tranh của người Estonia chống lại Đức Baltic. Đây là một phép ẩn dụ cho cuộc đấu tranh chống lại Liên Xô thời bấy giờ.

Tiểu thuyết của Kross còn đề cập đến nhiều chủ đề vượt qua các mối quan tâm trên. Vì thế, tác phẩm của ông được quốc tế ủng hộ và hoan nghênh. Nói riêng về tiểu thuyết lịch sử, tác phẩm của ông có thể chia thành 2 loại. Một là, những câu chuyện lịch sử thực sự. Hai là, các câu chuyện đương đại hơn kết hợp với yếu tố tự truyện.

Các tiểu thuyết của Jaan Kross thường sử dụng độc thoại nội tâm mỗi khi nhân vật chính tìm cách thoát khỏi vấn đề. Bên cạnh đó, tác phẩm của ông còn so sánh một cách bí mật hoặc công khai giữa các thời đại lịch sử với nhau. Ông vô cùng khéo léo khi chỉ ở trong mức giới hạn mà chính quyền chấp nhận được.

Các tiểu thuyết của ông không hoàn toàn hư cấu. Bởi các nhân vật trong tác phẩm thường dựa trên người thật. Điều này được thể hiện trong cả các tiểu thuyết lịch sử và cuốn bán tự truyện.

Một số tác phẩm có bản dịch tiếng Anh của Jaan Kross

The Czar’s Madman

Cuốn tiểu thuyết nổi tiếng và được dịch ra nhiều ngôn ngữ nhất của Kross
Cuốn tiểu thuyết nổi tiếng và được dịch ra nhiều ngôn ngữ nhất của Kross

Đây là một cuốn tiểu thuyết bi thảm kể về cuộc đời của nhà quý tộc gốc Baltic – Timotheus von Bock (1787–1836). Ông từng là phụ tá cho Sa hoàng của Nga, Alexander I. Ông muốn Sa hoàng quan tâm đến lý tưởng giải phóng giai cấp nông dân. Những người này bị đem ra trao đổi mua bán và gần như trở thành nô lệ của các địa chủ giàu có. Tuy nhiên, điều này bị coi là quá sức đối với Sa hoàng.

Năm 1818, Timotheus von Bock bị bắt và giam giữ tại nhà tù ở Schlüsselburg bởi niềm vui của Sa hoàng. Sau khi Sa hoàng tiếp theo lên ngôi thì ông mới được trả tự do. Tuy nhiên, lúc này ông lại có vấn đề về tinh thần khi bị quản thúc tại nhà. Có thể nói rằng, đây là một trong những tiểu thuyết xuất sắc nhất của Kross.

Chuyến khởi hành của Giáo sư Martens

Tháng 6/1909, Friedrich Fromhold Martens (1845–1909) – một giáo sư dân tộc Estonia đã lên tàu ở Pärnu đến Bộ Ngoại giao của Đế quốc Nga tại thủ đô Saint Petersburg. Trong suốt hành trình, ông ấy đã nghĩ lại những sự kiện xảy ra trong cuộc đời mình. Ông băn khoăn có nên làm việc cho chính quyền Nga với tư cách là người biên soạn các hiệp ước, nhưng cái giá phải trả là bản sắc Estonia của mình?

Đồng thời, ông cũng suy nghĩ về tên của mình, một người đã làm việc trong một dự án tương tự trong các thập kỷ trước. Cuốn tiểu thuyết xem xét các thỏa hiệp liên quan khi tạo dựng sự nghiệp trong một đế chế dù có một xuất thân khiêm tốn.

Sailing Against the Wind

“Đi thuyền ngược gió” là một trong những tác phẩm hay của Kross
“Đi thuyền ngược gió” là một trong những tác phẩm hay của Kross

Tiểu thuyết này nói về người dân tộc Estonia Bernhard Schmidt (1879 – 1935) tới từ đảo Naissaar. Khi niên thiếu, ông đã gặp tai nạn khi bắn pháo hoa và mất một cánh tay phải. Với nghị lực phi thường, ông đã tạo ra những điều kỳ diệu chỉ với 1 cánh tay còn lại. Ông đã đánh bóng thấu kính và gương chất lượng cao trong kính thiên văn.

Sau khi nơi ở trở thành Đức Quốc xã, Schmidt đã tự phát minh ra kính viễn vọng hình sao lớn. Ông đã phải đấu tranh với lương tâm của bản thân khi sống ở Đức – đất nước đang tái trang bị vũ khí, kính thiên văn để ứng dụng trong quân sự.

Tuy nhiên, trong thời điểm này, Đức là nước có kỹ thuật hàng đầu nên việc sống ở đây là khá hợp lý. Đầu tiên, ông ở thị trấn nhỏ đang bị xuống cấp Mittweida. Sau đó, Schmidt ở Đài quan sát Bergedorf bên ngoài Hamburg. Tuy nhiên, sự việc Đức Quốc xã trỗi dậy đã khiến ông phát điên.

Âm mưu và những câu chuyện khác

Nó bao gồm sáu câu chuyện bán tự truyện chủ yếu nói về cuộc đời của Kross trong thời kỳ Đức Quốc xã và Liên Xô chiếm đóng Estonia. Chính ông cũng đã bị giam cầm trong hai thời kỳ này. Một số câu chuyện đã xuất hiện ở nơi khác với bản dịch là: Vết thương, Ngữ pháp Stahl, Đường ống chì, Đôi mắt ngày đã mở, Âm mưu và Chiếc gạt tàn.

Treading Air

Cuốn tiểu thuyết này có nhân vật chính là Ullo Paerand – chàng trai trẻ sở hữu nhiều tài năng. Anh theo học tại một trường tư thục nổi tiếng. Tuy nhiên, người cha đầu bỏ rơi mẹ con anh thì anh không còn tiền. Vì thế, anh phải giúp mẹ giặt quần áo để kiếm chút tiền sống qua ngày.

“Treading Air” - Cuốn tiểu thuyết với bối cảnh thời kỳ bão tố của Estonia
“Treading Air” – Cuốn tiểu thuyết với bối cảnh thời kỳ bão tố của Estonia

Sau đó, anh ta trở thành người đưa tin cho văn phòng Thủ tướng Estonia. Đồng thời, anh còn được tạo cơ hội trốn ra nước ngoài thông qua việc đến học tại Vatican, nhưng ở lại Estonia.

Tiểu thuyết này lấy bối cảnh là thời kỳ bão tố trong lịch sử Estonia. Từ năm 1940 bị Liên Xô chiếm đóng, rồi đến Đức vào năm kế tiếp. Nổi bật là vụ đánh bom của không quân Liên Xô vào trung tâm Tallinn. Thêm vào đó là 30 năm sống ở Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết Estonia.

Giữa ba bệnh dịch

Đây là tác phẩm lớn đầu tiên của Jaan Kross với ý tưởng ban đầu là một kịch bản phim. Nhưng sau đó bị gác lại và chuyển thành một bộ phim truyền hình, cuối cùng là một bộ tiểu thuyết gồm bốn tập.

Phim có bối cảnh là thế kỷ 16, cuộc Chiến tranh Livonia kéo dài từ những năm 1550 cho tới đầu những năm 1580. Nhân vật chính ngoài đời thực được tên là Balthasar Russow (khoảng 1536–1600). Đây cũng chính là người đã viết Livonian Chronicle.

Biên niên ký mô tả về giao dịch buôn bán ngựa chính trị giữa các nhà thờ, quốc gia thời đó. Người Estonians, chủ yếu là nông dân luôn phải kết thúc như một con lợn ở giữa. Hơn thế nữa còn có ba đợt bệnh dịch hạch bùng phát và phải đối phó.

Russow – con trai của một nông dân, đã trở thành một giáo sĩ nói tiếng Đức. Điều này đã tạo ra một bước tiến lớn trong xã hội. Toàn bộ sách đã được dịch sang tiếng Hà Lan, Đức, Phần Lan, Nga và Latvia. Ngoài ra, bộ sách này còn được dịch sang tiếng Anh.

Trên đây là một số thông tin cơ bản giúp các bạn biết được Jaan Kross là ai? Nhà văn người Estonia này đã để lại một kho tàng đồ sộ cho nền văn học thế giới. Các tác phẩm của Kross giúp người đọc hiểu thêm về các cuộc đấu tranh của Estonia.

Nguồn: https://thosuaxe.info/

Xem thêm: 

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.